Vind een stolpboerderij

Filter op:
Plaats
´t Veld ´t Zand Aartswoud Abbekerk Akersloot Alkmaar Amsterdam Andijk Anna Paulowna Assendelft Avenhorn Bakkum Barsingerhorn Beets Benningbroek Bergen Bergen Berkhout Beverwijk Blokker Bovenkarspel Breezand Broek in Waterland Broek op Langedijk Burgerbrug Callantsoog Castricum De Cocksdorp De Goorn De Koog De Rijp De Waal De Weere De Woude Den Burg Den Helder Den Hoorn Den Ilp Den Oever Dirkshorn Driehuis Driehuizen Durgerdam Edam Eenigenburg Egmond aan den Hoef Egmond aan Zee Egmond-Binnen Enkhuizen Graft Groenveld Groet Grootebroek Grootschermer Grosthuizen Grosthuizen Haarlem Haringhuizen Hauwert Heemskerk Heerhugowaard Heiloo Hem Hensbroek Hippolytushoef Hobrede Holysloot Hoofddorp Hoogkarspel Hoogwoud Hoorn Huisduinen IJmuiden Ilpendam Jisp Julianadorp Katwoude Koedijk Kolhorn Koog aan de Zaan Krabbendam Kreil Krommenie Krommeniedijk Kwadijk Lambertschaag Landsmeer Lijnden Limmen Lutjebroek Lutjewinkel Marken Markenbinnen Medemblik Middelie Middenbeemster Midwoud Moerbeek Monnickendam Neck Nibbixwoud Nieuw-Vennep Nieuwe Niedorp Noord-Scharwoude Noordbeemster Noordeinde Obdam Onderdijk Oost-Graftdijk Oosterblokker Oosterend Oosterleek Oosthuizen Oostknollendam Oostmijzen Oostwoud Oostzaan Oostzanerwerf Oostzanerwerf Opmeer Opperdoes Oterleek Oude Niedorp Oudendijk Oudeschild Oudesluis Oudkarspel Oudorp Petten Poolland Purmer Purmerend Purmerland Ransdorp Rijsenhout Rustenburg Schagen Schagerbrug Schardam Scharwoude Schellinkhout Schermerhorn Schoorl Schoorldam Sijbekarspel Sint Maarten Sint Maartensbrug Sint Maartensvlotbrug Sint Pancras Spaarndam Spanbroek Spierdijk Spijkerboor Starnmeer Stompetoren t' Veld Tuitjenhorn Twisk Uitdam Uitgeest Ursem Valkkoog Veenhuizen Velsen-Zuid Velserbroek Venhuizen Vijfhuizen Volendam Waarland Warder Warmenhuizen Watergang Weesp Wervershoof West-Graftdijk Westbeemster Westerland Westknollendam Westwoud Westzaan Wieringerwaard Wijdenes Wijdewormer Wijk aan Zee Winkel Wognum Wormer Wormerveer Zaandam Zandwerven Zijdewind Zuid-Scharwoude Zuidermeer Zuiderwoude Zuidoostbeemster Zuidschermer Zunderdorp Zwaag Zwaagdijk-Oost Zwaagdijk-West Zwanenburg
Kenmerken
Bouwjaar

Disclaimer BSNH: De getoonde data van de beeldbank kan gedateerd zijn. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend, noch zijn we aansprakelijk voor foutief gebruik.   

Beeldbank

Noord-Holland boven de lijn Amsterdam-Haarlem telt ruim 5.500 stolpboerderijen. En vrijwel allemaal staan ze vermeld met exterieurbeschrijving en beeld in onze Beeldbank. Gegevens over type en gebruik, kenmerkende bouwdetails en bouwjaar. Geregeld zijn er updates en aanvullingen van informatie, foto’s en documenten. Bewoners en eigenaren zijn welkom de bestaande vermeldingen indien gewenst van nieuwe informatie te voorzien.

De Boerderijenstichting Noord-Holland is op geen enkele wijze eigenaar of gebruiker van de afgebeelde stolpen. 

Wegwijzer

De Boerderijen Beeldbank toont in woord en beeld stolpboerderijen in Noord-Holland. De stolp is het meest voorkomende boerderijtype in deze provincie met de meeste ervan ten noorden van de lijn Amsterdam-Haarlem. De gehanteerde definitie van een stolp is: een piramidevormig gebouw met een vierkante plattegrond en een houten vierkantsconstructie met vier (soms meer) staanders.

Ook kapbergen, kapschuren schapenboeten
en ‘onvolledige’ stolpen met een dergelijke constructie zijn in de Beeldbank opgenomen. De beschrijvingen en het beeldmateriaal zijn uitsluitend van het exterieur zoals waargenomen door de veldwerkers (vrijwilligers van vooral historische verenigingen) na een grootschalige, provinciebrede inventarisatie.

Informatie, bijvoorbeeld over het bouwjaar, is afkomstig uit bestaande bronnen, de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen) of van de bewoners.   

Gaat u op tocht in Stolpenland? En heeft u een goede camera op zak? Help ons dan de Beeldbank completer te maken. Stuur uw foto's met adres, jaar van opname en uw naam naar de Boerderijen Beeldbank, dan voegen wij uw foto toe. 

Boerderijenkaart

Klik hier voor de Boerderijenkaart van Mooi Noord-Holland en Boerderijenstichting Noord-Holland

Aanpassingen en aanvullingen

Er zijn geen kwaliteitscriteria aangegeven. Het gebruik en de bouwkundige situatie zijn vanwege voortdurend voorkomende veranderingen niet in de beschrijvingen aangegeven.

Op de informatie is in 2017 een update uitgevoerd. Bij het beeldmateriaal is het jaartal van de foto-opname aangegeven. De Google-streetview opnamen dateren uit diverse, meest recente jaartallen, maar niet altijd correspondeert het huisnummer met de werkelijke vermelding in de aanhef. Er zijn ook nieuwbouw-woonstolpen opgenomen waarvan overigens niet altijd bekend is of er een houten vierkantsconstructie is toegepast.

Let wel, het leeuwendeel van de datering is overgenomen uit de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen). Veel objecten hebben in de periode 1850-1900 een nieuwe, stenen gevel gekregen en lijken daardoor veel jonger dan ze in feite zijn.

Kijkt u vooral ook eens naar de Beeldbank van het Regionaal Archief Alkmaar voor fraaie foto's en artikelen. 

De stolp kent vier hoofdtypen, hierbij in tekeningen aangegeven. Er zijn variaties waarbij de dors- (of dars-)deuren opzij zijn gesitueerd zoals bij vaarboerderijen. Er zijn ook ‘onvolledige’ stolpen, vaak met een aangebouwd voorhuis; stolpen met een los voorhuis en op het vroegere eiland Wieringen is een stolptype (‘skuurskot’) met lange nok en rechte, hoge achtergevel van gepotdekselde delen.

Literatuur (selectie):

-‘De landelijke bouwkunst in Hollands Noorderkwartier’, L. Brandts Buys, SHBO Arnhem, 1974/1999.

-‘De stolp te Kijk’, J. J. Schilstra, C. de Jong en L. Brandts Buys, Uitgeverij Noord-Holland, 1991 (herziene druk).

Verdere informatie: Boerderijenstichting Noord-Holland Vrienden van de Stolp.

Hooihuisboerderij

Ontwikkeld uit het Friese langhuis waar bij veeteelt het hooi werd opgeslagen in een losse klamp op het erf. De hooihuisboerderij bestaat uit drie aaneengebouwde delen: het voorhuis, de veestalling in het verlengde en daarachter het hooihuis. De hooiberg is omtimmerd en voorzien van een tentdak en via een luik is in de wintertijd met vee op stal het hooi te voederen. Een hooihuis komt ook voor als losstaande kapberg (in Waterland: ‘kaakberg’). Van de hooihuisboerderij resteren nog maar enkele exemplaren. Kapbergen zijn er in grotere aantallen, in Waterland, Zaanstreek en Kennemerland. Van de met dakpannen beklede kapbergen (dakpankapbergen) rest nog een tiental, vooral in de Zaanstreek. 

Westfriese stolp

Ontstaan in de tweede helft van de 16e eeuw in Westfriesland en komt daar algemeen voor. Kenmerkend is de ligging van de dars (darsdeuren aan de voorkant-wegzijde) en de veestalling (aan de achtergevel). Het woon-gedeelte aan de zijgevel. Aan de voorgevel een inpandig, soms iets uitgebouwd, voorhuis met pronkkamer en opkamer met kelder. In die voorgevel is soms een rijk bewerkte ‘rouw en trouwdeur’, alleen te openen bij huwelijk en uitvaart. Bij het herenhuistype uit de 19e eeuw ontbreekt een uitbouw en is de voorgevel symmetrisch ingedeeld, soms met twee deuren. In de rijke periode van de laat-19e eeuw zijn veel stolpen verbouwd met stenen gevels, dakspiegel en een ronde schoorsteen. 

Langhuisstolp

Ontstaan uit het Friese langhuis en de hooihuisboerderij. Aangebouwd langhuis aan stolpvormige binnen-berging met dars en in het langhuis doorlopende veestalling. Er zijn twee typen te onderscheiden: een met de doorlopende stal en een met het langhuis als woongedeelte vóór tegen het stolpgedeelte en de stal achter de (hooi-)berg. Dit type is ook nog gebouwd nadat opeenvolgende stolptypes waren ontstaan. Komt voor in Waterland, Zaanstreek, Kennemerland en op Texel.

Noord-Hollandse normaalstolp

Ontstaan in de 17e eeuw met de komst van de droogmakerijen. Ook in de latere, rijke 19e eeuw in grote aantallen gebouwd. Komt in heel Noord-Holland voor. Kenmerkend is de ligging van dors (dorsdeuren achter) en veestal evenwijdig aan elkaar (met toegang in voor- en achtergevel). De ‘korte regel’ voor het jongvee aan de achtergevel en het woongedeelte aan de voorgevel. Dit type kent ook de herenboerderij-variant in de droogmakerijen met rijk geornamenteerde, symmetrisch ingedeelde topgevels. Ook komen uitbouwen bij uitbreiding van de veestalling voor (‘staart’).